Boom omzagen? In 6 stappen een boom vellen

Bij het omzagen van bomen zijn de juiste werktechnieken van cruciaal belang. Niet alleen met het oog op een veilige werkomgeving, maar ook om doeltreffender te werk te gaan.

1. Plan vooruit

Wanneer u een boom wilt verwijderen met een kettingzaag, is de voorbereiding van het grootste belang. Als u van tevoren plant hoe de boom moet worden geveld en welke uitrusting u hierbij gebruikt, werkt u niet alleen veiliger, maar kan het werk na het vellen ook een stuk makkelijker zijn. Vraag u in de eerste plaats af of er in het gebied grote obstakels zijn, zoals hoogspanningskabels, wegen of gebouwen. Plaats waarschuwingsborden als u weet dat er een weg loopt door het bosgebied of dat er dagelijks veel mensen passeren.

2. Controleer de valrichting

Bestudeer de boom zorgvuldig om de valrichting te bepalen. Hoe zien de takken eruit en hoe groeien ze? Houd ook rekening met de windrichting. Als u de natuurlijke valrichting van de boom niet precies kunt bepalen, ga dan een eindje bij de boom vandaan en maak gebruik van een loodlijn (zie het feitenkader voor meer informatie). Snoei alles rondom de boom in de verwachte valrichting weg. Snoei ook circa 45 graden achter de boom in beide richtingen alles weg wat uw vluchtroute kan belemmeren.

3. Snoei de stam

Wanneer u de omgeving hebt vrijgemaakt, plaats dan de waarschuwingsborden en bepaal wat de valrichting van de boom en uw vluchtroute is. Controleer of er voldoende brandstof in de tank is voor de komende taak. Daarna is het tijd om de stam te ontdoen van alle takken en twijgen die in de weg kunnen zitten als u de zaagsnede maakt. De veiligste manier om de takken weg te snoeien is van boven naar beneden met een trekkende ketting (onderkant van het zaagblad).

4. Bepaal de zaagtechniek

Als de stam tot schouderhoogte is ontdaan van takken en twijgen, is het tijd om de zaagsnede te maken. Het is belangrijk om hierbij twee dingen goed te onthouden: het scharnier moet een uniforme dikte hebben met de juiste afmetingen, en de velwig of de voetvelhefboom moet worden aangebracht voordat de boom het zaagblad klem kan zetten. Welke techniek u moet gebruiken voor het maken van de zaagsnede hangt af van de omvang en de helling van de boom, en van het formaat van uw kettingzaagblad. We hebben hier informatie over de verschillende technieken op een rijtje gezet, zodat u zelf kunt bepalen welke methode het meest geschikt is voor uw omstandigheden.

5. Controleer de boom op ziekten

Als u ziet dat het hout verkleurd en zacht is, of als het onderste deel van de stam er gezwollen of ongezond uitziet, moet u bijzonder voorzichtig zijn. Dit is een teken dat de boom wordt geteisterd door rot, waardoor de houtvezels zijn verzwakt. Als dit het geval is, vel dan in de natuurlijke valrichting van de boom en gebruik zo nodig een lier. Het effect van rot neemt gewoonlijk hoger in de boom af, dus is het een optie om de boom te vellen met een extra hoge stobbe.

Kettingzagen

Lees meer over ons assortiment kettingzagen

Meer informatie

6. Kies uw gereedschap

Er zijn diverse velgereedschappen die u kunt gebruiken om de boom te vellen. Het gereedschap dat u nodig hebt is afhankelijk van de grootte van de boom. Voor de kleinste bomen hebt u meestal geen velgereedschap nodig. Handkracht is voldoende, mogelijk met de hulp van een lange paal. De velwig levert meer kracht dan de verschillende soorten voetvelhefbomen. In extreme gevallen kunt u een touw en een lier gebruiken, dat is de veiligste en krachtigste manier om een boom te vellen. In het feitenkader vindt u meer informatie over de verschillende gereedschappen.

De hoogte van een boom inschatten
Houd met gestrekte arm een stok recht voor u uit, zodat de lengte van de stok gelijk is aan de afstand tussen uw oog en uw hand. Houd de stok verticaal, zodat er een rechthoekige driehoek wordt gevormd tussen uw oog, hand en de bovenkant van de stok. Ga op enige afstand van de boom staan en richt de stok zodanig op de boom dat de boom even lang lijkt als de stok. Als de boom scheef staat, is het resultaat nauwkeuriger als u vanaf de zijkant meet, zodat de boom niet naar u toe of van u af helt. De afstand tussen u en de boom is nu gelijk aan de hoogte van de boom.

De hoogte van een boom inschatten

Houd met gestrekte arm een stok recht voor u uit, zodat de lengte van de stok gelijk is aan de afstand tussen uw oog en uw hand. Houd de stok verticaal, zodat er een rechthoekige driehoek wordt gevormd tussen uw oog, hand en de bovenkant van de stok.
Ga op enige afstand van de boom staan en richt de stok zodanig op de boom dat de boom even lang lijkt als de stok. Als de boom scheef staat, is het resultaat nauwkeuriger als u vanaf de zijkant meet, zodat de boom niet naar u toe of van u af helt.
De afstand tussen u en de boom is nu gelijk aan de hoogte van de boom.

Illustrations Use Chainsaw Book 1 Working with chainsaws, part 1

De hellingsgraad van de boom meten met een loodlijn
Richt de loodlijn naar de top van de boomstam. Meet de afstand vanaf het raakpunt van de loodlijn naar het midden van de stam.

Velgereedschap
De voetvelhefboom is geschikt voor kleine bomen tijdens het uitdunnen. Plaats het gereedschap voordat de zaagsnede volledig is en ga met uw hele gewicht op de hefboom staan. De voetvelhefboom is in het algemeen uitschuifbaar en kan in een holster aan uw gereedschapsriem worden gedragen. De voethevelhefboom wordt gebruikt voor relatief kleine bomen. Voor maximale hefkracht plaatst u het gereedschap - voordat de zaagsnede volledig is - zo ver mogelijk naar achter in het midden van de zaagsnede. Zet kracht met uw benen en houd uw rug recht. Het slagijzer wordt op dezelfde manier gebruikt als het breekijzer, maar het kan ook worden gebruikt als slagblok als u werkt met velwiggen. Voor middelgrote tot grote bomen zijn velwiggen het beste. Ze worden in de boom gestoken voordat de zaagsnede volledig door de boom is gegaan en in de boom geslagen met een bijl of een slagijzer. Gebruik altijd wiggen van kunststof of aluminium, zodat u de ketting niet beschadigt als u per ongeluk in de wig zaagt. Een lier wordt gebruikt in situaties waarin maximale kracht en veiligheid nodig is. De kabel wordt zo hoog mogelijk aan de boom bevestigd voor maximaal effect.

Velgereedschap

De voetvelhefboom is geschikt voor kleine bomen tijdens het uitdunnen. Plaats het gereedschap voordat de zaagsnede volledig is en ga met uw hele gewicht op de hefboom staan. De voetvelhefboom is in het algemeen uitschuifbaar en kan in een holster aan uw gereedschapsriem worden gedragen.
De voethevelhefboom wordt gebruikt voor relatief kleine bomen. Voor maximale hefkracht plaatst u het gereedschap - voordat de zaagsnede volledig is - zo ver mogelijk naar achter in het midden van de zaagsnede. Zet kracht met uw benen en houd uw rug recht.
Het slagijzer wordt op dezelfde manier gebruikt als het breekijzer, maar het kan ook worden gebruikt als slagblok als u werkt met velwiggen.
Voor middelgrote tot grote bomen zijn velwiggen het beste. Ze worden in de boom gestoken voordat de zaagsnede volledig door de boom is gegaan en in de boom geslagen met een bijl of een slagijzer. Gebruik altijd wiggen van kunststof of aluminium, zodat u de ketting niet beschadigt als u per ongeluk in de wig zaagt.
Een lier wordt gebruikt in situaties waarin maximale kracht en veiligheid nodig is. De kabel wordt zo hoog mogelijk aan de boom bevestigd voor maximaal effect.